Een van de beroemdste plekken in Frankrijk is zeker de Mont Saint-Michel. Het is een klein, rotsachtig getijdeneiland in Normandië, gelegen in een grote baai. Maar het is ook een heel magische en legendarische plek sinds het begin der tijden. Van heidense sprookjes tot christelijke mythologie is de Mont Saint-Michel niet weg te denken.
Dit artikel gaat over een deel van al deze folkore, alsook over de bruggen die er bestaan tussen de oude wereld (heidens Europa) en de nieuwe wereld (christelijk Europa). Beide zijn namelijk niet tegengesteld, maar net aanvullend.
Voor de heilige Michael (in het Frans 'Saint Michel') was de Mont gewijd aan Belenos, de Keltische god van de zon, het licht, wiskunde en kunst. Er wordt gezegd dat er tijdens de Keltische periode 9 druïdemeisjes op de Mont woonden alsof ze de dochters van Belenos waren. Het is ook interessant dat de topografie van de Mont doet denken aan het paradijselijke eiland Avalon, wat in het Keltisch ‘appelboomgaard’ betekent. Het is een eiland in het westen, verborgen door mist, waar alles wordt beheerst door een harmonieuze samenleving. Het staat bekend als het land van de eeuwige jeugd en gezondheid, waar de dood genegeerd wordt en de appels altijd rijp zijn.
Het is dankzij bisschop Aubert in 708 dat de Mont een heel belangrijke christelijke plek wordt. Hij ontving tijdens zijn slaap drie orders van de heilige Michael om op de Mont een oratorium te laten bouwen. Aubert liet een heidense cultussteen verwijderen en bouwde in de plaats daarvan een cirkelvormig heiligdom dat bestond uit grof gestapelde stukken rots. Het is ongeveer in deze eeuw dat de Mont is omgedoopt tot de Mont Saint-Michel. Ook de heilige Michael is, net zoals Belenos, een lumineus figuur en daardoor zouden we kunnen zeggen dat Belenos de heilige Michael werd. De heilige Michael is het licht dat de duivel verslaat tijdens de Apocalyps, een scène die we kunnen zien op de top van de Mont Saint-Michel, waar er een beeld van een engel staat, vechtend tegen een draak.
Voor de Kelten treden de draken op als hoeders van wijsheid en kennis. Tijdens hun bewegingen creëerden de draken lijnen die in het Engels ‘ley lines’ of ‘dragon lines’ worden genoemd. Dat zijn energetische lijnen. Overal waar deze lijnen elkaar kruisen, was de energetische kracht veel sterker. Zo heb je bijvoorbeeld Stonehenge, waar velen geloven dat de cirkel met heilige stenen gebouwd is op zo’n krachtig kruispunt.
Er bestaan verschillende ‘dragon lines’. Eén daarvan wordt ook wel ‘het zwaard van de heilige Michael’ genoemd. Een mysterieuze denkbeeldige lijn verenigt zeven kloosters gewijd aan de heilige Michael, van Ierland tot Israël. Deze heiligdommen zijn erg ver van elkaar verwijderd, maar perfect uitgelijnd. De heilige lijn is volgens de legende het zwaard dat de heilige Michaël op de duivel sloeg om hem terug te sturen naar de hel. Hieronder kan je die lijn zien:
Om samen te vatten, doen al deze plekken denken aan het gevecht dat de heilige Michael voerde met de draak of de reus, twee symbolen van de heidense wereld. Dat gevecht kan gezien worden als een strijd tussen het heidendom en het christendom. De heilige Michael temt de draak - waardoor hij geen kwaad meer kan aanrichten, maar doodt hem niet. Binnen de interpretatie van de strijd tussen het heidendom en het christendom, zou je kunnen zeggen dat het christendom de heidense cultuur temt, zonder hem te vernietigen.
Ik zie dit gevecht zoals het Chinese Yin en Yang. Monotheïstische religies doen ons geloven dat er twee kampen bestaan: het goede en het kwade, maar voor mij zijn het twee krachten die samenwerken, een goede balans vormen en harmonie creëren. En wat goed lijkt voor de ene (bijvoorbeeld een draak voor de heidenen), kan kwaad zijn voor de andere (de draak voor het christendom) en omgekeerd. Voor mij lijkt het dus dat het gevecht tegen het kwaad en het goede een illusie en tijdsverlies is. Wat volgens mij belangrijk is, is om met deze twee krachten te werken en het is daar dat de magie gebeurt. De aarde en de zee lijken twee tegenovergestelde elementen, maar samen vormen ze de Mont Saint-Michel.
We kunnen die samenwerkende oppositie ook voorstellen met een metafoor: denk aan boeken (= oude wereld) en licht (= nieuwe wereld): om te lezen heb je beide elementen nodig. Als je te veel licht hebt, verbranden de boeken en als je niet genoeg licht hebt, kan je de boeken niet lezen. Als we dit doortrekken naar de huidige maatschappij, zien we dat er volgens mij te veel polarisatie bestaat. Iedereen heeft tegenwoordig een mening en wil zijn gelijk halen, waardoor het evenwicht verstoord raakt. Dat kan je vergelijken met de zevenkoppige draak uit de Apocalyps: zolang de draak in leven bleef, was er harmonie, maar zodra de draak door de heilige Michael vermoord werd, verdween de harmonie en betekende dat het einde der tijden.
Wil je graag de Mont Saint-Michel virtueel bezoeken?
Wil je meer weten over de kloosters die gewijd zijn aan de heilige Michael? Dan kan je eens kijken naar de onderstaande video's. - Skelling Michael - Saint Micheal’s mount