Toen ik dit interview met Sep via Zoom deed, zaten we in de derde lockdown en lagen alle swingfeestjes stil. De swingscene in Gent, waar Sep vandaan komt, was volop bezig met de organisatie van online feestjes – die een groot succes hadden. Ik heb het met hem over die periode, maar ook over het verband tussen taal en dansen en of er een vergelijking tussen de twee gemaakt kan worden. Sep zelf gebruikt veel metaforen uit de taal om de dans te leren en dat maakte dit gesprek nog interessanter.
Binnen de swingwereld heeft hij geen introductie meer nodig, maar voor de mensen daarbuiten: Sep is een swingdanser en -leraar uit Gent, die al heel lang met de swingscene in België bezig is. Daarnaast leerde ik hem tijdens het interview ook kennen als een superfijn en aardig iemand. Veel lees- en dansplezier!
Waarom dans je, Sep?
Ik dans omdat er zo veel dingen waarvan ik hou samenkomen: de muziek, het sociaal contact, ik hou ervan om mezelf te kunnen uitdrukken, om fysiek en creatief te kunnen zijn en bovenal hou ik ervan om bezig te zijn met iets waarvan ik geloof dat het een meerwaarde voor de wereld en voor de maatschappij is. Al die dingen komen samen in het universum van de swingdans. Ik hou ook van de geschiedenis ervan en van de fijne mensen die met de swingdans en -muziek bezig zijn.
Wat betekent swingmuziek en swingdans in het algemeen voor jou?
Dat is misschien een beetje gelijkaardig. Er is een heel fijne dynamiek in swing, zowel in de dans als in de muziek. Enerzijds heb je de verantwoordelijkheid naar de groep toe. Als je in een jazzband speelt bijvoorbeeld, heb je altijd de verantwoordelijkheid om te blijven swingen en om de harmonie te blijven volgen. Aan de andere kant heb je de absolute vrijheid, ook al is die niet eindeloos. Iedereen heeft de kans om zichzelf uit te drukken en de meest creatieve vorm van expressie te tonen, maar altijd met een verantwoordelijkheid naar de groep toe. Er is een heel mooi spanningsveld tussen de twee. En als danser doe je hetzelfde.
Bij de andere dans- en muziekgenres is dat vaak niet zo. Daar moet je geschreven regels volgen, en is er vaak geen variatie mogelijk. Sommige dans- en muziekvormen zijn compleet vrij, maar dat interesseert mij ook niet. Het is misschien zoals in de maatschappij: ik kan vrij zijn zolang ik de vrijheid van de ander respecteer.
Hoe is met dansen in tijden van corona? Wat doe je om de scene in leven te houden?
Spijtig genoeg is met corona een heel groot deel van onze community in een soort winterslaap gevallen. Wij hebben echter een zeer pessimistisch toekomstbeeld voor onszelf geprojecteerd: dit gaat lang duren, dus onze reactie was heel positief. Wij zijn namelijk heel snel overgeschakeld naar het organiseren van online feesten en activiteiten die covidproof waren, zoals Swingtoer, een soort wandeling waarbij je de swingcultuur ontdekt. Inmiddels zijn we een van de meest actieve organisaties. Het is heel spijtig dat de anderen niet op deze trein gesprongen zijn, want nu is slechts 10-20% van de scene actief. De mensen hebben een perspectief nodig om fysiek weer samen te kunnen dansen.
Hoe internationaal is de swingscene?
Er zijn eigenlijk twee universa: pre-corona en nu. Pre-corona was België op internationaal niveau zeer bekend en populair. Dat heeft te maken met onze unieke swingscene en de nieuwe concepten die wij uitgewerkt hadden, waaronder de Exchanges, een concept waarbij de focus niet op de lessen maar op de feesten en het verkennen van de stad ligt. Onze scene was maar twee jaar oud toen wij onze eerste Gentse Hoppers Exchange organiseerden. Wij wilden aan de buitenwereld tonen hoe onze scene was: wij dansten heel veel op café en alleen maar met livemuziek. Dat was heel belangrijk voor ons. Er heerste een extreem positieve sfeer die ervoor zorgde dat de Gentse Exchange uitverkocht was in maar 90 seconden! Tegenwoordig bestaan de online feesten ook voor 60% uit internationaal publiek.
De mensen die naar België komen en Nederlands leren, zeggen dat het moeilijk is om Vlamingen te leren kennen en dat ze te weinig kansen krijgen om hun Nederlands te oefenen. Biedt de swingscene mogelijkheden om meer over de Vlaamse cultuur te leren en Nederlands te praten?
Het is een dubbeltje op zijn kant. Enerzijds is de swingscene een ongelofelijk gemakkelijke manier om mensen te leren kennen, maar heel vaak wordt er Engels gesproken. Ook feesten worden heel regelmatig in het Engels gepresenteerd, omdat wij weten dat er internationale gasten zijn of Belgische gasten die niet altijd Nederlands spreken. Maar je hebt wel toegang tot de Nederlandstaligen, zeker in Gent en in Antwerpen, en ook voor een deel in Brussel. Bovendien kan je ze dankzij de dans heel makkelijk aanspreken. Maar swingdans is en blijft wel een Afrikaans-Amerikaanse cultuur die Engelstalig is.
Kan je een parallel tussen dansen en een taal leren trekken?
Ja, heel gemakkelijk. Ik gebruik zelf heel veel taal als associatie om de dans te leren.
Dans heeft een historische en hedendaagse woordenschat. Die woorden zijn de moves, de bewegingen in de dans. Als je wilt leren communiceren, heb je ook grammatica nodig. Hoe meer je je wilt uitdrukken, hoe meer grammatica je nodig hebt en hoe gevarieerder je met de taal gaat spelen. In het dansen heb je natuurlijk nog meer vrijheid dan in een taal, maar het is heel gelijkaardig. Je hebt de woordenschat en de grammatica, maar ook een stijl van spreken, een flow of je eigen variatie. Zo kunnen de mensen gemakkelijker begrijpen waarom we bij het dansen een bepaalde techniek gaan oefenen: dat is jouw grammatica in jouw danstaal. Waarom leren we moves, de woorden van de dans? Opdat je ze in een fijne zin zou kunnen zetten. En tot slot kan je ook improviseren met die woorden en de grammatica.
De taal is onder de mensen ontstaan. Grammatica of woordenschat zijn een modern feit, maar toen de taal ontstond, had die taal maar één doel: communiceren, jezelf uitdrukken. Dat is nog een gelijkenis met de dans: we hebben in onze moderne tijd taal en ook de swingdans in conventies gestoken. Aan de basis is swing echter geen conventionele taal; het is een vrije taal die onder de mensen is ontstaan met eindeloos veel varianten. Elk individu kan de taal op zijn manier spreken. Dat is hetzelfde voor de dansers, maar we vergeten dat soms. Iedereen kan swing op zijn eigen manier dansen.
Heb je een tip voor de mensen die naar Vlaanderen komen en Nederlands willen leren?
Doen! Ik ben niet pro Nike, maar Just do it! is een van de meest schitterende quotes om dingen te doen. Doe het gewoon! En dat is hetzelfde voor dans. Doe het gewoon, dans gewoon!
Bedankt voor dit fijne gesprek!
Swinglessen in Leuven volgen?
Voor wie door dit interview enthousiast is geworden: er zijn ook swinglessen in Leuven! Meer info vind je op deze website.
Meer info over Sep en de swingscene in Gent: