Krijgen jullie tijdens een treinreis vaak inspiratie voor iets dat jullie bezighoudt zoals ik ? Heeft een treinreis ook voor jullie iets inspirerends en rustgevends, terwijl de trein op zijn eigen tempo rijdt en terwijl landschappen voortdurend veranderen? Waaraan denken jullie? Tegenwoordig houdt het escapisme of de ontvluchting mij bezig. Overal zien en horen wij over mensen praten over ‘Little escapes’, ‘Secret escapes’, ontvluchting, geheime plekken, schuilplaatsen en noem maar op. Het doet je uiteraard nadenken wat we eigenlijk ontvluchten. Ons drukke levensritme, de werkoverlast, ongewenste gebeurtenissen, de volle autosnelwegen of treinen? Of misschien jezelf?
Aan de ene kant is ontvluchting soms nuttig om het juiste levensevenwicht en innerlijke vrede te vinden zodat we aan alle overbodige invloeden uit onze omgeving kunnen ontsnappen. Tenminste tijdelijk. Het thema is onvermijdelijk omdat wij tegenwoordig allemaal kampen met allerlei uitdagingen – van altijd beschikbaar zijn door allerlei communicatiemiddelen tot een overvloed aan informatie en keuzestress. Als gevolg hebben wij de nood om onze ‘microwereld’ op te bouwen waarin wij zelf bepalen wie of wat er binnenkomt in ons leven. Tegelijkertijd gaat dat vaak gepaard met de behoefte aan de kleinschaligheid wat betreft onze activiteiten, reiskeuze enzovoort, zodat we rust kunnen vinden in deze complexe wereld.
We zijn namelijk als nooit tevoren blootgesteld aan een enorme hoeveelheid informatie die we moeten verwerken en dat vergt tijd, energie en veroorzaakt stress. De kunst is een juiste selectie van het aanbod te maken en dat is soms gemakkelijker gezegd dan gedaan. Persoonlijk heb ik geen probleem met de ontvluchting in kunst, in het lezen van een goed boek, in tijd die we besteden aan de natuur. Ik vind dat ze onze geest en ons lichaam alle drie deugd doen. Soms opent er een hele nieuwe wereld alleen door één zin in een boek te lezen en soms vinden wij die zin zo ontzettend indrukwekkend dat we de hele dag met een klein, maar toch zichtbaar glimlachje rondlopen. Zo gebeurde het bij mij dat ik in een boek een troost heb gevonden die ik alleen al bij mijn beste vrienden heb gehad of dat ik een gedachte tegenkwam die zo mooi mijn gedachten beschrijft over een bepaald thema dat mij aan hart ligt, en dat leidt dan tot de onschatbare, immateriële waarde van het moment zelf. Ook onze interesses en hobby’s waarin we onszelf voortdurend ontwikkelen en verliezen door de vreugde die ze met zich meebrengen, vind ik enorm belangrijk. Voor mij is dat fotografie.
Het feit is ook dat we meer dan ooit in de geschiedenis reizen dat is tegenwoordig het “nieuwe normaal”. Maar vaak zoeken we kleinschaligheid, authentieke en unieke ervaringen, iets unieks, iets speciaals, alleen op onze maat gemaakt. Echt? Vaak denk ik dat wij gewoon de slachtoffers van de gerichte marketing zijn. Of van onze eigen behoefte om iets speciaals te doen om te tonen aan onze omgeving hoe bijzonder wij zijn in deze ‘ikkige’ wereld. Of we het willen toegeven of niet, we leven tegenwoordig in een individualistische maatschappij, die gekenmerkt wordt door narcisme en de ‘ikke, ikke’-denkwijze.
Anderzijds zijn er andere vormen van escapisme zoals bijvoorbeeld verslavingen aan verscheidene dingen zoals aan onze gsm’s en consumptie, en die verontrusten me omdat ze uiteindelijk oppervlakkige ontvluchting bieden. Wij raken soms ook verslaafd aan ons werk en dat is ook niet altijd goed als we dat als een soort van ontvluchting van andere dingen waarover we ons zorgen maken beschouwen. Andere verslavingen zal ik bewust niet noemen. Zoeken wij op deze manier een schuilplaats, weg van onze dagelijkse bekommernissen? Soms gebruiken wij onze smartphones om met onze vrienden of collega’s te communiceren of de tijd te verdrijven tijdens het pendelen, maar hoeveel die communicatie waard is, valt te betwijfelen. Altijd gemeend, eerlijk of doeltreffend? Helaas niet. Vaak verloren tijd die je het gevoel geeft dat je iets doet, maar het is dikwijls van korte duur.
Bovendien zijn wij er dagelijks getuige van in welke mate nieuwe technologische ontwikkelingen bijdragen aan de vervreemding van een individu door het gebruik van smartphones, tablets, virtual reality en alle andere toestellen die wij ter beschikking hebben. Het nieuwe systeem van likes heeft nog nadrukkelijker bevestigd hoe de mens bestaat in de blik van de ander. Communicatie is uiteraard een menselijke behoefte, maar de nieuwe communicatiemiddelen mogen de echte communicatie niet vervangen. Is het dan aan te raden om iets op lange termijn op te bouwen dat misschien beter is voor ons en dat ons innerlijke tevredenheid zou brengen? Ik denk het wel.
Maar het feit is dat we soms een detox van het alledaagse nodig hebben. Een detox van de dagelijkse omgeving en bekommernissen. Het is menselijk om af en toe alles los te laten en tijd aan onszelf te wijden en aan onze persoonlijke ontplooiing, en alleen dan kunnen wij tevreden zijn met de verbeterde versie van onszelf. Op het einde moeten wij ons afvragen of we goed bezig zijn of niet. De levenskunst zal dan misschien het juiste levensritme en evenwicht blijken te vinden...
Comments