In mei, zoals elk jaar, zullen lokale verkiezingen in het gehele Verenigd Koninkrijk plaatsvinden om leden voor zijn regionale raden te kiezen. Maar dit jaar is dat belangrijker voor Schotland, gezien de parlementsverkiezingen. Zo’n gebeurtenis, die normaal elke vijf jaar plaatsvindt, bepaalt de samenstelling van het gedecentraliseerde wetgevende orgaan in Holyrood in de hoofdstad van Schotland, Edinburgh.
Wat maakt deze verkiezing zo cruciaal voor de Schotten? In de Schotse politiek is het de afgelopen maanden heel interessant geweest. De Schotse Nationale Partij (SNP), de regeringspartij die onder toezicht van de huidige Eerste Minister Nicola Sturgeon staat, zal concurreren met een nieuwe nationalistische tegenstander, namelijk de Alba-partij. De politieke context hier is gespannen. Alex Salmond, de leider van Alba maar ook de voormalige leider en Eerste Minister van de SNP, is sinds 2018 na beschuldigingen van seksueel wangedrag bij een politiek schandaal betrokken geweest. Sturgeon, zijn voormalige politieke bondgenoot, is beschuldigd van het schenden van het ministeriële protocol aangezien zij waarschijnlijk op de hoogte was van dit schandaal. Zij botste ook met Salmond omdat zij hem tijdens deze onderzoeken geen politieke steun bood. Daarom is de samenwerking tussen Salmond en Sturgeon nu wel degelijk verleden tijd, en sommige mensen hebben gezegd dat de nieuwe Alba-partij de spanningen tussen de twee politici vertegenwoordigt, die de afgelopen drie jaar sterk zijn toegenomen.
Deze splitsingen van de nationalistische kant kunnen wel mogelijkheden voor andere partijen bieden, die de eenheid van het Verenigd Koninkrijk ondersteunen. Maar voor Labour en de Tories, de conservatieve partij in het Verenigd Koninkrijk, is de situatie verre van duidelijk. Sinds de verkiezingen van het Britse Lagerhuis in 2019 zijn beide partijen bijna volledig voor de Brexit, maar met deze houding is het moeilijker in Schotland, waar meer dan 60% stemde voor ‘Remain’ in 2016, en bijna 75% van de stemmen in 2019 waren voor partijen die een tweede referendum over het lidmaatschap van de EU ondersteunden. De Liberal Democrats, die in de stemming van 2019 werden teruggedrongen, hebben altijd een vrij sterk kiezerspubliek in Schotland gehad. Maar hun krachtige standpunt tegen de Brexit van de laatste stemming moet in het licht van de nieuwe politieke situatie in het VK opnieuw worden aangepast. Wij kunnen de komende weken grote ontwikkelingen verwachten terwijl deze oppositiepartijen hun positie kiezen, om van de verdeelde nationalistische bewegingen te profiteren.
Schotland is een relatief klein land met een gering aantal inwoners, dus waarom is deze verkiezing zo belangrijk voor bredere Europese actualiteiten? In verschillende landen in de EU — vooral die met vooraanstaande nationalistische en separatistische bewegingen — zullen de gebeurtenissen in Holyrood met interesse worden bekeken. Deze verkiezing zal niet alleen de Schotlands honger naar onafhankelijkheid na de Brexit aantonen, maar hij kan ook als een test voor nationalistische debatten in andere landen worden gezien.